Misvatting: vet is ongezond

Vetzuren zijn essentieel binnen gezondheid en fungeren als brand- en bouwstof. Helaas zijn er veel misvattingen over de inname van vet(zuren). Zo wordt gedacht dat alle vetten uit onze voeding slecht zijn voor de gezondheid. In deze blog leg ik uit waarom vet juist erg belangrijk is voor je lichaam en probeer ik de taboes over vetten en vetzuren te doorbreken.

Vetzuren

Vetzuren hebben de volgende belangrijke functies:

• Het flexibel en stevig maken van de celwand in bijna elke cel in je lichaam. Hierdoor kunnen voedingstoffen makkelijker in de cel en afvalstoffen uit de cel;
• Ze helpen bij transport en opname van vitamine A, D, E en K;
• Vet is essentieel voor celbouw, zenuwfunctie, spijsvertering én voor de vorming van de hormonen die alles reguleren van metabolisme tot circulatie;
• Bepaalde vetten spelen een essentiële rol bij ontstekingsreacties en wondheling;
• Je hersenen bestaan voor een deel uit vetten (minimaal 60%). Vetten dragen daarom bij aan een gezonde hersenfunctie en communicatie tussen de hersencellen.

Verzadigd en onverzadigd

De meeste mensen hebben weleens gehoord van de verzadigde en de onverzadigde vetzuren. Vaak wordt benoemd dat verzadigde vetten slecht en de onverzadigde vetten goed zijn. Belangrijk om te beseffen is dat voedingsmiddelen altijd een combinatie van verschillende verzadigde en onverzadigde vetzuren bevatten.

Ons lichaam kan bijna alle vetzuren zelf aanmaken. Zelfs wanneer er weinig vet in het voedingspatroon voor komt. Maar de onverzadigde vetzuren omega-3 (ALA) en omega-6 (LA) zijn een uitzondering hierop. We dienen deze binnen te krijgen via onze voeding.

Omega 3-6-9

Onverzadigde vetten worden gecategoriseerd in omega-3-6-9 vetzuren die op hun beurt ook uit verschillende vetzuren bestaan. Omega-3 heeft een ontstekingsremmend effect en draagt bij aan normale werking van het hart en bloeddruk. Daarnaast laten studies zien dat Omega-3 de hersenfunctie ondersteund en kan helpen bij concentratieproblemen, angst en depressie. Omega-6 is ook essentieel en verlaagd de kans op hart- en vaatziekten. Omega-9 is niet essentieel en kan je lichaam zelf aanmaken.

Ideale verhouding vetzuren

Toch lees je vaak dat omega-6 vermeden moet worden. Dit komt omdat het westers dieet erg rijk is aan omega-6 vetzuren. Dit komt voor in plantaardige oliën wat in veel voedingsmiddelen is verwerkt. De verhouding in een gemiddeld westers dieet is ongeveer 20 delen omega-6 en 1 deel omega-3=  20:1.  Deze ratio is uit balans en kan zorgen voor meer ontstekingen en klachten zoals astma, reuma, artrose, eczeem en andere ontstekingsziekten. De ideale verhouding is 1 of 2 delen omega-6 en 1 deel omega-3 = 2:1. Het verbeteren van deze ratio kan gedaan worden door meer omega-3 rijke voeding toe te voegen aan je voedingspatroon. Hieronder zie je welke producten je beter kan mijden en welke je kan toevoegen om te zorgen voor een goede verhouding aan vetzuren.

Verzadigde vetzuren komen voor in producten als kokosolie, vlees, roomboter, pure chocolade en kaas. Deze vetzuren zorgen voor stevigheid van onze celwand. Onverzadigde vetzuren komen voor in vette vis, eieren, noten, zaden, sommige groenten en plantaardige oliën. Dit zorgt weer meer voor flexibiliteit en doorlaatbaarheid van de celwand. Olijfolie wordt bestempeld als een onverzadigd vet product maar dit bevat ook een deel verzadigd vet. Omdat beide vormen altijd aanwezig zijn moet er niet worden beoordeeld in goed of fout, want; onverzadigd en verzadigd vet kunnen niet zonder elkaar.

Kortom, als we willen dat vetzuren ons het ideale gezondheidseffect geven dan is de belangrijkste factor; de verhouding vetzuren in je voedingspatroon. Daarnaast spelen meer factoren een rol die bepalen of de (verzadigde)vetzuren gezond zijn, zoals de kwaliteit, oxidatie, raffinage (bewerkt in fabriek), en de algehele conditie van het lichaam. De combinatie van verschillende vetzuren en hun verhouding bepaald het gezondheidseffect van het vet.

Transvetten

De vetten die minder gezond zijn, zijn de vetzuren die worden bewerkt in de fabriek: transvetten. Deze vetten zitten met name in producten die in een fabriek zijn geproduceerd zoals cake, koek, gebak en margarine. Er is veel bewijs dat transvet ontstekingen bevorderd en de kans vergroot op hart- en vaatziekten. Schadelijke effecten treden al op bij 2 to 7 gram transvetzuren per dag (dit is 1 donut, 1 gepaneerde visburger of een portie frietjes). Ook zitten deze vetten in melkproducten, boter, yoghurt en vlees van herkauwers.

Welke vetten moet je vermijden?

Transvetten: bak- en braadproducten, chips, snoep, margarine, halvarine, diepvriesproducten: kroketten, patat, frikadellen, koffiemelkpoeder, pizza’s, veel kant-en klaarmaaltijden, koekjes, donuts, chocoladerepen, gebakken uitjes, bewerkt vlees zoals salami, worsten en hamburgers.

• Te herkennen aan (etiket): Gehydrogeneerde plantaardige olie/vet, gedeeltelijk geharde plantaardige olie/vet, (gedeeltelijk) geharde plantaardige vetten, gehydrogeneerde plantaardige vetten, transvetzuren, transvetten, plantaardige olie.

Welke vetten zijn goed?

Het liefst biologisch en eerlijk geproduceerde producten

Verzadigde vetten:

• Eieren, vlees, zure zuivel, grasboter of  van duurzaam gehouden, Ghee, kokosolie

Meervoudig onverzadigde vetzuren:

• Omega 3: zoals in vette vis (haring, forel, tonijn, sardines, makreel, wilde zalm), lijnzaad(olie), walnoot(olie), amandelen, hennepzaad, chiazaad, algen(olie), perilla-olie, groene groenten, gras gevoerd vlees, zuivel en eieren van dieren die geen graanvoer eten.
• Omega 6: zonnebloem-, sesam-, saffloer- mais-, katoenzaad-, pinda-, mais olie etc

Enkelvoudige onverzadigde vetzuren:

• Omega-9: olijfolie, noten(olie), avocado(olie) etc.

*De orthomoleculaire aanbeveling voor de hoeveelheid DHA en EPA (omega-3) is 500 tot 1000 mg per dag en 2-3 gram ALA (omega-6). Indien je hier niet aan komt, vul dit dan aan middels een supplement met hoogwaardig kwaliteit visolie, krillolie of algenolie. 

Dosering vetzuren suppletie:

Korting (10%) te verkrijgen op Vitakruid.nl

• *Kortingscode: helder10

Korting (20%) te verkrijgen op vitals.nl

• *Kortingscode: lorenz20

Neem nooit supplementen in zonder goed geïnformeerd te zijn. Wil je meer informatie of ben je benieuwd naar wat ik voor jou kan betekenen? Klik dan hier.