Glutenvrij eten: een trend of noodzakelijkheid?

Als we het hebben over glutenvrij eten, dan denk je misschien al snel aan een trendy dieet dat vooral populair is onder gezondheidsbewuste mensen. Maar wat zijn gluten nu eigenlijk en wat zijn de effecten van deze eiwitten op onze darmen? En misschien nog wel belangrijker: is glutenintolerantie een feit of een fabel? In dit artikel lees je het antwoord op deze vragen.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten – bestaande uit gliadine en glutenine – die voorkomen in granen zoals tarwe, rogge en gerst. Deze eiwitten zijn verantwoordelijk voor de elasticiteit van het deeg en zorgen er dus voor dat brood en andere gebakken producten luchtig en stevig blijven. Gluten zitten niet alleen in brood, maar ook in veel andere voedingsmiddelen, zoals pasta, koekjes en ontbijtgranen.

Wat zijn de effecten van gluten op je darmen?

Voor mensen die gluten goed verdragen, hebben deze eiwitten geen negatieve effecten op de darmen. Doordat gluten relatief nieuwe nutriënten zijn en onze genen zich nog niet volledig hebben aangepast, ervaren sommige mensen klachten die terug te leiden zijn tot de inname van gluten.

Milde klachten zijn bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel, obstipatie of buikpijn; in dat geval kun je je gluteninname verkleinen om deze klachten te voorkomen. Als je echter lijdt aan coeliakie – een auto-immuunziekte waarbij gluten schade aan de darmen veroorzaken – kan het eten van gluten wel degelijk problemen opleveren. Dit kan variëren van buikpijn en diarree tot ernstige schade aan de darmen en zelfs een verhoogd risico op darmkanker.

Glutenvrij eten: feit of fabel?

Er bestaan nog steeds veel misvattingen over gluten. Sommige mensen denken bijvoorbeeld dat het een trend is om glutenvrij te eten. Hier zit een kern van waarheid in, want voor velen is een glutenvrij dieet onnodig, maar de een is gevoeliger voor gluten dan de ander, dus het letten op de aanwezigheid van gluten in je voedsel kan voor sommigen helpen om klachten te voorkomen.

Coeliakie en glutenintolerantie

Daarbij is coeliakie een serieuze auto-immuunziekte die wordt veroorzaakt door een abnormale reactie van het immuunsysteem op gluten. Dit kan leiden tot beschadiging van de darmen en brengt een breed scala aan symptomen (zoals buikpijn, diarree, vermoeidheid en bloedarmoede) met zich mee. Coeliakie is een erfelijke aandoening is en het komt vaker voor bij mensen van Noord-Europese afkomst.

Glutenintolerantie kan echter ook voorkomen bij mensen zonder coeliakie. Volgens professor Fasano, de wereldautoriteit op vlak van gluten, heeft echter slechts 1% van de Westerse bevolking een échte glutenintolerantie. Dit wordt niet-coeliakie glutensensitiviteit genoemd en het is een relatief nieuwe diagnose die nog niet volledig wordt begrepen. Mensen met deze aandoening hebben vergelijkbare symptomen als mensen met coeliakie, maar zonder de darmbeschadiging die bij coeliakie wordt gezien. Er is nog meer onderzoek nodig om deze aandoening beter te begrijpen en te behandelen.

Het kan dus heel goed dat je gevoelig bent voor gluten, zonder dat je aan glutenintolerantie lijdt. In dat geval kun je prima pasta en brood blijven eten, maar kun je daarnaast wat glutenvrije opties in je dieet betrekken, om milde klachten te voorkomen.

Wil je onderzoeken of je gevoelig bent voor gluten en ben je benieuwd welke glutenarme of glutenvrije alternatieven er zijn, zonder je huidige dieet radicaal om te gooien? Neem vooral contact met me op, ik geef je graag persoonlijk en deskundig advies!