4 tips tegen brandend maagzuur

Een veelvoorkomend probleem aan ons verteringstelstel: brandend maagzuur. Bijna 20% van de Nederlanders heeft er wekelijks last van en 2,8 miljoen mensen gebruikt chronisch maagzuurremmers. Zowel brandend maagzuur als het langdurig gebruik van medicatie zorgt een breed scala aan bijwerkingen of ziekten. Hieronder kijken we naar het ontstaan van maagzuur en wat je er zelf aan kan doen.

Zin en onzin

Maagzuur is belangrijk voor onze eiwitvertering, het doden van pathogenen, zoals schimmels en bacteriën in onze voeding en de aanmaak van intrinsiek factor, wat helpt bij de opname van vitamine B12 in de dunne darm. Een te kort aan vitamine B12 kan veel klachten veroorzaken omdat het belangrijke functies vervult. Dit tekort leidt tot klachten als:

• Vermoeidheid
• Tintelingen in vingers en voeten
• Evenwichtsstoornissen en licht in het hoofd voelen
• Een slap en moe gevoel
• Gebrek aan eetlust

Belangrijkste symptomen van maagzuurproblematiek:

• Zure oprispingen (reflux), zure smaak in de mond.
• Pijnlijk, brandig gevoel slokdarm.
• Pijnlijk, opgeblazen gevoel in de maag.

In tegenstelling tot wat vele denken, wordt brandend maagzuur niet veroorzaakt door een overschot, maar door een tekort aan maagzuur. Het voedsel blijft hierdoor te lang in de maag, en wordt niet goed verteerd. Daarnaast sluit de maag minder goed bij een tekort aan maagzuur, waardoor er maagzuur in de slokdarm terecht komt. De slokdarm is niet bestendig tegen deze zure brij. Zure oprispingen, pijn en een branderig gevoel in de slokdarm zijn het gevolg.

Tip: Kauw 20x en verdeel de hoeveelheid eiwitrijke producten zodat er niet in één keer veel eiwit in de maag komt. Dit kan bij maagproblemen zorgen dat eiwit niet goed verteerd wordt en zorgt voor gisting en rotting door het te lang blijven hangen in de maag of darm.

Maagzuurremmers

Veel (ouderen) gebruiken meerdere medicatie in verband met chronische ziekten of klachten, bijvoorbeeld maagzuurremmers (protonremmers). Daarnaast treden er veranderingen op door veroudering zoals: mindere zure maag, verminderde kwaliteit slijmvlies, overgroei bacteriën en maagslijmvliesontsteking. Dit zorgt voor mindere opname van voedingstoffen: calcium, magnesium, ijzer, zink maar vooral vitamine B12. Bij chronisch gebruik van protonremmers of metformine zou het bepalen van de vitamine B12 waarde goed zijn omdat een tekort een veelvoorkomend probleem is.

Omdat de huisartsen richtlijn adviseert om chronisch gebruik van maagzuurremmers te vermijden zonder goede indicatie, is een afbouwpoging een goede overweging. Hierbij moet je wel rekening houden met het reboundeffect zoals eerder beschreven.

Wat verergerd brandend maagzuur?

• Stress
• Te vaak eten (meer dan 4 keer) ; en niet later dan 2-3 uur voor het slapen
• Te grote en vetrijke maaltijden
• Producten als pepermunt, bouillon of scherpe specerijen
• Roken zorgt voor verslapping sluitspier tussen maag en slokdarm
• Koolzuurhoudende dranken

Andere oorzaken van maagklachten:

• Overgewicht en een middenrifbreuk kunnen ertoe leiden dat de maag te veel in het borstgedeelte komt te liggen en onvoldoende sluit.
• Onvoldoende choline in voeding, voor de aanmaak van maagzuur is acetylcholine nodig (wordt alleen tijdens ontspanning aangemaakt).
• Te kort aan omega-3, te veel aan omega-6 zorgt voor remmen van maagzuurproductie. Zie vorige blog over vetzuren.
• Te hoog histaminegehalte, histamine zorgt naast gastrine ook voor aanmaak van maagzuur.
• Tekort aan histamine. Bij mensen met allergieën (bv hooikoorts) wordt histamine gebruik voor het immuunsysteem, dit gaat ten koste van de productie van maagzuur. Antihistaminica (allergiemedicatie) remt dus ook de aanmaakt van maagzuur.

Wat kan je doen?

1. Niet te veel drinken voor, tijdens of vlak na het eten.

Het maagsap dat zuur genoeg moet zijn wordt verdund wat zorgt voor een minder optimale vertering.

2. Eet maximaal 2-3 maaltijden op een dag.

Verdeel de eiwitten over de dag, want hoe meer eiwit in de maaltijd hoe meer de pH daalt. Het ledigen van een maaltijd duurt 2 á 3 uur indien jij binnen deze tijd weer wat in je mond stopt zal je maag continue belast worden.

3. Vermijdt stress, zowel tijdens als buiten het eten om.

Mindfull eten is een goede manier om de aanmaakt van maagzuur te stimuleren en maagklachten te verminderen. Je kunt dit doen door te eten in een rustige omgeving zonder prikkels van de TV of radio. Je kan ook te tijd nemen om te kauwen door regelmatig je bestek neer te leggen.

4. Vermijdt verkeerde voedsel combinaties.

Gemiddeld is de maag na een maaltijd binnen drie uur leeg. Fruit is relatief snel verteerd, maar vet of eiwit duurt een stuk langer. Als dit samen in de maag komt kan snel verteerbaar eten, zoals fruit. Dit kan zorgen voor rotting en gisting doordat het fruit te lang blijven hangen.

Quick win:

• Kruidenthee: goudsbloem, kamille, engelwortel, zoethoutwortel, fenegriekzaad, duizendblad maar ook gember, venkel en munt. Deze kruiden ondersteunen de maagwerking.
• Verdunde appelazijn of citroensap (1 á 2 theelepels) voor of tijdens de maaltijd. Let op: Indien te veel maagzuur aanwezig dan kan dit voor meer klachten zorgen.
• Droge havervlokken of een honingzemelenmengsel. Een theelepel is genoeg en zorg dat je goed kauwt voor de speekselproductie.
• Of kauw op venkelzaden, dit bevorderd de spijsvertering en gaat het hongergevoel tegen.

Overschot maagzuur

In sommige gevallen is er wel sprake van een overschot aan maagzuur door:

• Infectie met Helicobacter pylori. De maagwand wordt continue geprikkeld door een ontsteking vanwege H.-pylori, dit zorgt voor meer maagzuur en uiteindelijk kan dit tot een maagzweer leiden.
• Gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers (diclofenac, ibuprofen, naproxen). De meest voorkomende bijwerking is maagpijn. Deze pijn komt niet door het medicijn dat irritatie geeft, maar doordat het medicijn een stofje remt (COX-1) dat zorgt voor het goed functioneren van de maag.
• Het stoppen met gebruik van maagzuurremmers. Wanneer gebruik wordt gestopt, komt de aanmaak van maagzuur op gang wat zorgt voor een overmaat aan maagzuur (reboundeffect).

Mensen met maagklachten hebben last van obstipatie, omdat ze vezelrijke voedingsmiddelen mijden; men denkt dat ze niet goed zijn en pijn veroorzaken. Het is belangrijk om te weten dat het weglaten van voedingsvezels juist tot extra klachten leidt. Eten wordt onvoldoende verteert en met onjuiste zuurtegraad(pH) naar de dunne darm gestuurd. Voor de eiwitvertering is pepsine nodig dat pas wordt gevormd als de zuurtegraad laag genoeg is (eiwit is de belangrijkste bouwstof voor jou weefselcellen).

Heb jij last van maagklachten en ben jij benieuwd naar wat ik voor jou kan betekenen? Neem contact met mij op zodat we samen opzoek kunnen gaan naar oorzaak en oplossing van jouw klachten.